Saar Scheerlings vindt bezieling in het alledaagse
Saar Scheerlings meest recente werk bestaat uit rekwisieten voor een nieuwe, fictieve cultuur. Traditionele ambachten en alledaagse vormen en materialen worden gecombineerd in het werk dat bezieling moet opwekken en de mens weer aan het maken moet krijgen.
Transparant design
Scheerlings kan zich niet voorstellen dat er mensen zijn die niet willen weten hoe de dingen waarmee ze zich omringen werken. Want hoe verhoud je je dan tot je omgeving? Zelf wil ze eigenlijk alles weten en kunnen. Om die reden is Scheerlings ook een tijdje kok geweest. Je eet dagelijks, maar hoe wordt dat brood eigenlijk gemaakt? Apparaten die niet uit elkaar te schroeven zijn vindt ze crimineel. Scheerlings rekent dit enerzijds toe aan een betrokkenheid naar haar omgeving en anderzijds simpelweg aan interesse.
Als maker wil ze dat mensen zich verwonderd afvragen hoe haar werk gemaakt is. En tegelijkertijd wil ze haar werk simpel en laagdrempelig houden. Zo omschrijft ze de Talismannen die ze maakte als touwtjes die gewoon aan elkaar geknoopt zijn. Een enorme behendigheid hoef je hier niet voor te hebben stelt ze. Scheerlings is hiermee veel te bescheiden, want het is duidelijk wat een enorm talent de Eindhovense bezit waardoor zij zich moeiteloos binnen allerlei disciplines beweegt.
Theatraal design
De Talismannen die Scheerlings maakte en dit jaar worden gepresenteerd op HOW&WOW, vinden hun oorsprong in papieren vorm. Op dezelfde manier waarop haar werk transformeert van 2d naar 3d, zo ontwikkelt ze zich ook binnen de disciplines. In de theaterwereld is ze de buitenstaander zonder theaterachtergrond en in de designwereld de ontwerper die er even tussenuit ging om andere dingen te doen. Nu is ze weer terug in de designwereld met werk dat zijn inspiratie uit meerdere disciplines put.
Scheerlings haalt veel plezier uit haar werkproces. Ze werkt het liefst vanuit een eindeloze verbeelding, waarin werk blijft transformeren en vooral niet vast staat wat het allemaal zou kunnen zijn. Graag zou Scheerlings in de kunst- of designwereld meer theatraal werk maken. Bijvoorbeeld een altaar als rekwisiet van een fictieve cultuur, zodat je je afvraagt welke betekenissen en rituelen het bezit. Wanneer je een kerk binnen gaat zijn er ook betekenissen die je niet kent, maar dat betekent niet dat ze er niet zijn. Een cultuur, fictief of niet, nodigt je uit om ergens deel van uit te maken.
Scheerlings hoopt in de toekomst zoveel verschillend werk te hebben dat deze het toneel kunnen bieden aan een film waarin zich een diner afspeelt. Wanneer je het hebt over transparantie of toegankelijkheid, is eten namelijk een interessante invalshoek. Zeker wanneer je iets maakt in een vorm die mensen niet kennen. Wanneer je op bezoek bent bij een vreemde cultuur zorgt het eten ervoor dat er een andere wereld voor je open gaat. Eten maakt een cultuur tastbaar. En Scheerlings’ werk versterkt en activeert elkaar op deze manier alleen maar meer.
Het verdwijnen van het alledaagse ambacht
Vroeger beoefenden mensen een ambacht aan de keukentafel, maar nu lijkt ambacht steeds meer een niche-ding te worden, stelt Scheerlings. Als ambacht een luxe product is, mis je de imperfecties en menselijkheden die je ziet wanneer je zelf iets maakt. Het gaat er niet om dat je een meester wordt in een bepaalde techniek, het gaat erom dat je iets met je handen maakt.
Delftsblauw is nooit alledaags geweest, het meesterschap is er altijd geweest. Alleen de manier waarop ambacht in alledaagse zin aanwezig is in ons leven is veranderd. Het lijkt wel alsof er alleen maar meer waardering is gekomen voor de elitaire laag binnen het ambacht. Scheerlings vindt het juist interessant om werk te maken waarvan je denkt: knap gedaan, maar ik snap hoe het in elkaar zit. In de designwereld moet werk ook vaak uitgelegd worden aan de hand van een concept. Waarom niet iets maken gewoon omdat je dat leuk vindt of omdat het je het materiaal toevallig had liggen? Daarna ziet ze wel wat het betekent, zegt Scheerlings. Zo neemt ze bewust een positie in het werkveld in waarin ze maakt waar ze plezier in heeft en haar werk deelt omdat ze er trots op is.
Weversdorp in de Himalaya
Materiële cultuur is een belangrijke inspiratiebron voor Scheerlings. De manier waarop mensen uit andere culturen werk maken zit vaak in haar achterhoofd tijdens het ontwerpen. Zo bezocht ze in India een weversdorp in de Himalaya dat helemaal is ingericht op het weven. De constructie van de huizen is er op gemaakt: de balken waarmee de huizen zijn gebouwd steken op de eerste verdieping uit waardoor er een soort balkon ontstaat waar een weefgetouw aan wordt gebouwd. De materiële cultuur laat zich zien in de lokale klederdracht, maar ook in de manier waarop de mensen in dit Himalaya dorp leven. Voor hen is hun werk een eeuwenoude traditie waar veel betekenis aan zit, maar in onze omgeving ziet Scheerlings hier weinig van. Materiële cultuur hebben we wel volgens haar, maar geen waar veel bezieling of een eeuwenoude traditie in schuilt. De theedoosjes waar de vorm van haar Talismannen op is gebaseerd zijn voor haar een voorbeeld van onze materiële cultuur en dan vooral van onze wegwerpcultuur. De wegwerp theedoosjes representeren het gebrek aan iets blijvends in onze dagelijkse handelingen, maar kunnen nog steeds gebruikt worden in andere vorm om een gevoel op te roepen. Dat gevoel is waar we allemaal behoefte aan hebben, meent Scheerlings. Met haar werk probeert ze een gevoel in mensen aan te wakkeren waardoor zij op zoek gaan naar meer bezieling in hun dagelijks leven.
Alle foto’s zijn eigendom van Saar Scheerlings.