Op atelierbezoek bij Jana Chocholackova is zo zoet als het doet klinken

Het was een onschuldige vraag van een vriendin die de van origine Slowaakse Jana Chocholackova weer terugbracht naar haar roots. Naar Partizanske om precies te zijn. Het bekende schoenendistrict van Slowakije. Na zich jaren afgezet te hebben tegen de manier van maken zoals ze dat vroeger geleerd had, ontwerpt ze nu haar eigen schoenen. En dat op haar manier. Experimenteel, eigenzinnig en vrij in het maakproces.

Wanneer besloot je schoenen te gaan maken?
“Na mijn studie aan de Rietveld Academie was ik binnen de modebranche op zoek naar mijn eigen stem. Mijn focus lag vooral op textiel, mode en kunst. Het hele schoenmaken heb ik door de jaren heen eigenlijk in de dode hoek geplaatst. Ik zag het niet meer. Een vriendin van mij vroeg uit het niets waarom ik niet weer verder wilde met schoenen. Dat was voor mij wel een cruciaal moment. Want hetgeen wat ik verdrongen had, kwam na al die jaren weer naar boven drijven.”

Je bent opgegroeid in bekend schoenenstreek Partizanske in Slowakije. Waarin zie je je achtergrond terug in je werk, of juist niet?
“Ik heb mijn eerste centen verdiend bij Bata Shoe Company van Tomáš Bat’a, ook wel bekend als ‘Shoemaker of the World’. Ik ben er echt mee opgegroeid; overal om je heen zag je schoenen. De producties waren gigantisch. Wat compleet in contrast staat met mijn eigen opvatting van esthetiek. Ik wilde zelf creëren in plaats van massaproducties draaien. Wat ik eraan te danken heb is de ‘harde-werkers-mentaliteit’. In mijn herinnering was het leven daar soms best zwaar. Er werd ontzettend hard gewerkt en de dagen waren lang.”

Wat maakt jouw schoen een echte Chocholackova-schoen?
“Ik denk dat ik vooral vanuit een analytisch oogpunt observeer en ontwerp. Door mijn modeachtergrond ben ik gewend om een gevoel te creëren. En niet louter vanuit de juiste technieken te ontwerpen. Ik draai het juist om. Eerst ga ik op zoek naar materialen en een idee. Daarna zie ik wel met welke technieken ik tot het eindresultaat kom.”

Zijn er materialen – anders dan leer – waar je graag mee werkt?
“Door de stevigheid ervan werk ik graag met tuigleer. Maar momenteel ben ik ook aan het experimenteren met ananas-, kokos- en papajaschil. De vezels van deze vruchten zijn ontzettend sterk en dus goed bruikbaar als materiaal. Daarnaast ben ik nu aan het experimenteren met azijn. Zo zorgt azijn ervoor dat leer samentrekt en een gerimpeld reliëf krijgt”.

Waar haal je je inspiratie vandaan?
“Voornamelijk uit films en fotografie. En dan gaat het altijd om de sfeer en het gevoel. Deze sfeer probeer ik dan te vertalen naar mijn schoenen. Vandaar dat het ook wel expressieve schoenen zijn.”

Hoe ga je te werk?
“Zodra ik mijn inspiratie heb gevonden, ga ik eigenlijk direct aan de slag met het maken van samples. Ik experimenteer met lappen leer totdat ik het resultaat heb gevonden waarmee ik denk dat ‘gevoel’ vast te kunnen leggen. Zodra dit klaar is, bepaal ik pas het ontwerp. Wordt het een tas? Een schoen? Of een leren handvat? De schets van het ontwerp komt dus eigenlijk pas na het maken van de samples.”

Je geeft ook workshops in je atelier, wat wil je je cursisten vooral meegeven?
“Het vertrouwen in jezelf. Vaak komen hier mensen binnen die erg onzeker zijn over hun eigen kunnen. Ik probeer op zoek te gaan naar hun kracht en hierop verder te bouwen. Want iedereen kan het. Zolang je maar begint. En fouten durft te maken!”

Je hebt je opgegeven voor de Studio Route op 27 en 28 oktober. Wat hoop je hiermee te bereiken?
“Ik merk dat ik vaak in mijn eigen ontwerpbubbel zit. Dat ik mezelf opsluit in mijn eigen maakproces. Met de Studio Route wil ik mijn werk en het maakproces juist openstellen voor het grote publiek. Naast een kijkje te nemen in het atelier, kan je ook zelf aan de slag gaan. We kunnen bijvoorbeeld werken aan een leren mapje of portemonnee. Zo leer je ter plekke door te doen. Maar als je wil sparren over een eigen ontwerp, dan kan dat natuurlijk ook altijd”.

Wat typeert jou als schoenontwerper?
“Ik probeer altijd van onbruikbare samples iets bruikbaars te maken. Denk bijvoorbeeld aan een stuk leer wat door het oxidatieproces anders is uitgeslagen dan verwacht. Juist deze ‘fouten’ vind ik interessant en zie ik als een uitdaging om vervolgens mee te werken. Een tikkie provocerend, ha!”

Op 27 en 28 oktober kun je een kijkje nemen in het atelier van Jana Chocholackova op de Da Costakade 152 in Amsterdam. Ontmoet de maker-designer en leer van haar eigen hand. Houd onze website in de gaten voor de gehele Studio Route.