Meet the Maker: Sebastiaan van Soest

‘Ik ben Sebastiaan van Soest, ik ben goudleermaker. Bij de meeste mensen spreekt dat tot de verbeelding maar wat het écht is weten ze vaak niet. Het is dus gemaakt van leer, beplakt met bladzilver, goud of andere kleuren. Vervolgens wordt het in een mal geperst waardoor je reliëf in het leer krijgt. Het wordt laag voor laag gevernist wat het een langdurig productieproces maakt. Het was altijd al een luxeproduct. Leer als wandbekleding is de voorloper van het papieren behang. Je ziet het vooral in paleizen en voorname huizen, bijvoorbeeld in paleis ’t Loo is prachtig goudleer te zien. Mijn vader was al goudleermaker, hij heeft mij alles geleerd. Helaas is hij jong gestorven. Ik heb daarom tien jaar geleden een heel nieuw bedrijf opgericht. Voor zover ik weet ben ik de enige goudleermaker in Nederland. Naast mijn goudleerbedrijf heb ik nog een andere baan: ik ben docent ICT en koken op een middelbare school voor kinderen die moeilijk kunnen leren. Ik vind het leuk om me tussen deze twee werelden te bewegen. De wereld van het goudleer die vaak letterlijk shiny is en kinderen voor wie het een uitdaging is zich te redden in deze maatschappij.’

Waar ben je momenteel mee bezig?

‘Op dit moment werk ik aan mijn presentatie voor Masterly Milaan in september. Het wordt een kamerscherm dat in een aluminium lijst gevat is. Het frame maak ik samen met Gardelux. Door de combinatie van materialen is het totaal niet stoffig. Bij de productie van het goudleer gebruik ik ook hedendaagse gereedschappen zoals de 3D printer en de lasercutter. Ik vind het belangrijk om mijzelf te blijven ontwikkelen en gebruik te maken van de mogelijkheden die tegenwoordig voor handen zijn. Mijn vader was daar in zijn tijd ook al mee bezig. Het is een groot voordeel dat ik mijn eigen mallen kan maken want oude houten mallen zijn moeilijk te vinden en ze zijn enorm kostbaar.’

Hoe staat jouw vak aangeschreven?

‘Kennis van het goudleer wordt niet overgedragen. Op de UvA wordt er bij de opleiding restauratie maximaal twee dagen aandacht aan gegeven. Ik ben de enige in Nederland die het nog echt zelf maakt dus er is geen school waar je het kan leren. Een van mijn zonen heeft er wel belangstelling voor, dus wie weet. Om te innoveren sla ik zelf actief nieuwe wegen in: ik werk samen met ontwerpers en ik maak goudleer voor tassen en schoenen, hoewel dat laatste echt een uitdaging is!’

Wat maakt jouw beroep zo leuk?

‘Ik haal enorm veel plezier uit het maken. Het is een traag proces, je moet tussendoor lang wachten op het drogen. Over het kamerscherm doe ik gemakkelijk een half jaar. Het zou kunnen in pakweg twee maanden maar ik kan er zo lang de tijd voor nemen als ik wil. Er moeten rustpauzes tussen zitten en ik schilder wanneer ik er zin in heb. Wat dat betreft ben ik een vrij man. Het werk zelf is rustgevend maar ik merk dat ik zelf ook rustig moet zijn. Snel en tussendoor zijn woorden die niet bij het proces van goudleer maken passen.

Ik kan álle creativiteit die ik mij zit gebruiken, dat maakt het zo leuk. Er is zoveel dat ik kan doen, er zijn wat dat betreft geen beperkingen. Ik ontmoet door mijn werk ook hele leuke mensen, verzamelaars, mensen uit musea en ik kom geweldige huizen en op bijzondere plaatsen. Ik werk samen met andere makers als Hester van Eeghen voor haar tassen en modeontwerpster Sheila de Vries, mijn werk was te zien tijdens haar modeshow. Het kamerscherm waar ik momenteel aan werk maak ik naar een ontwerp van Edward van Vliet.’

Wat zijn uitdagingen binnen jouw werk?

‘Het gebruiken van nieuwe technische mogelijkheden is een uitdaging in mijn werk. Mijn vader was op vele vlakken een pionier en daar herken ik mijzelf in. Hij was een hele goede restaurator. Daarin ligt een enorme uitdaging want leer is en blijft een natuurproduct en het is onvermijdelijk dat het vergaat. Na 400 tot 500 jaar valt het uit elkaar. Ik pleit er al jaren voor om hedendaagse middelen in te zetten. Zo kunnen we mallen repliceren, kunnen we de kleurcodes vastleggen en er zijn 3D scanners die alles vast kunnen leggen zodat het eventueel later gereconstrueerd kan worden. Soms steekt het een beetje dat er mensen promoveren op goudleer zonder dat ze ooit zelf iets gemaakt hebben, waardoor ze in mijn visie aan de innovatie voorbijgaan. Anderzijds zijn er nog zoveel nieuwe toepassingen te bedenken. Als je kijkt binnen Europa zijn er in mijn optiek maar weinig makers die aansprekend en vernieuwend zijn. Voor het goudleer moet ik zelf de boer op, samenwerkingen zoeken, ervoor zorgen dat ik gevonden word, het onderhoud van mijn website en het posten op social media. Allemaal werkzaamheden die erbij horen. Uitdagend is het ook om goede samenwerkingspartners te vinden. Samen met Marcel Wanders was ik in de race om een hele grote opdracht te doen in Qatar maar dat is helaas niet doorgegaan. Sowieso is er belangstelling voor mijn werk vanuit die regio. Het mag daar natuurlijk ook allemaal wat groter en luxer en goudleer past daar heel goed bij.’

 Wat voor leer gebruik je?

‘Ik werk alleen met leer waarvan ik weet dat ze goed met de dieren omgegaan zijn. Het leer dat ik gebruik mag absoluut geen schrammen hebben want je kan niet om onrechtmatigheden heen werken. Ik werk met plantaardig gelooid leer en gebruik verf op waterbasis, dat deed mijn vader overigens ook al. Voor het produceren moet je zeer zorgvuldig werken zodat het zilver niet gaat oxideren. Ik moet met de beste kwaliteit leer werken om dat te voorkomen. Dat is mijn vakmanschap. Leer is een restproduct van de vleesindustrie er is feitelijk veel te veel leer. Pas als wij minder vlees gaan eten zal dat afnemen maar dat is weer een andere discussie.’

Hoe zie jij het makerschap voor de toekomst?

‘Mijn droom is dat veel meer mensen kennis maken met goudleer natuurlijk. Ik zie hoeveel creativiteit en kennis er is in Nederland maar de toekomst ligt in samenwerkingen. De maker samen met de designer zodat je samen tot het beste resultaat komt. Hierin schuilt tegelijkertijd een probleem omdat designers niet altijd willen delen wie voor de uitvoering van hun ontwerp verantwoordelijk was. Als ik met andere maakbedrijven samenwerk, zoals nu met Gardelux voor het kamerscherm en tassen van Hester van Eeghen is dat geen enkel probleem.’

Wat kan Crafts Council Nederland voor jou doen?

‘Het belangrijkste is uitwisseling en samenwerking. Ik ben helaas niet zo commercieel ingesteld dus daarin zit voor mij nog wel een leerpunt. Graag doe ik hierbij dan ook een oproep om met andere makers samen te werken.’

Meer zien van Sebastiaan? Bekijk zijn website en Instagram.

Meer Meet the Maker? Klik hier!