Delfts Blauw

De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) liet Nederlanders vanaf het begin van de zeventiende eeuw kennismaken met oosters porselein. De glans, de decoraties en de exotische vormen spraken tot de verbeelding, maar alleen welgestelde burgers konden het zich veroorloven om de Chinese producten aan te schaffen. De Delftse aardewerkindustrie streefde er daarom naar de uiterlijke kenmerken van het porselein te benaderen. Met succes, want hun verfijnde, luxueus uitgevoerde aardewerken product werd wereldwijd gezien als het beste alternatief voor het echte (export)porselein. Het Delfts blauw werd in korte tijd zeer populair en beleefde een bloeiperiode in de periode 1650-1750. Rond 1660, toen Vermeer zijn beroemde schilderij Gezicht op Delft vervaardigde, telde Delft vele plateelbakkerijen en in de late zeventiende en vroege achttiende eeuw was Delft de onbetwiste wereldleider van het zogenaamde tinglazuuraardewerk. De industrie werd omstreeks 1800 weggevaagd door goedkoper aardewerk uit met name Engeland(Staffordshire).

Stel honden, Delft, plateelbakkerij De Porceleyne Schotel, 1764-1773

Delfts blauw is een type faience (aardewerk) met blauwe decoratie, dat traditioneel in Delft wordt vervaardigd. De Delftse majolicabakkers, die begin van de zeventiende nog geen echt porselein konden maken, begonnen met imitaties. Dit was rood aardewerk bedekt met een wit dekkend oppervlak, waarin men gekleurde decoraties aanbracht. Door toevoeging van mergel konden de majolicabakkers hun product verbeteren, het aardewerk werd dunner en werd faiencegenoemd. In het begin brachten de Delftse bakkers vooral oosterse decoraties aan op de Delftse faience. Later werden de afbeeldingen echter Nederlands van aard. Met Delfts blauw wordt dus eigenlijk Delftse faience bedoeld.

Het felbegeerde oosterse porselein had grote impact had op de Hollandse wooncultuur. De verscheidenheid aan gebruiks- en siervoorwerpen was enorm en deze voorwerpen konden destijds zowel van Delfts aardewerk als van Chinees porselein zijn vervaardigd. In het achttiende-eeuwse interieur kwam dit naast en door elkaar voor. De Porceleyne Fles is de enige Delftse plateelbakkerij die tot op de dag van vandaag actief is. Maar Delfts Blauw en het design ervan wordt nog steeds verder ontwikkeld, zoals meester Wilma Plaisier dat doet.

Wilma Plaisier